น่าน….หนึ่งใน Subset ของระเบียงเศรษฐกิจภาคเหนือตอนบน เส้นทางผ่านของ Battery Of Asia สปป. ลาว สู่ภาคเหนือตอนบนของไทย

จังหวัดน่าน ถือเป็นจังหวัดหนึ่งในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย มีศักยภาพสูงในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ และมีเเนวโน้มการท่องเที่ยวข้ามเเดนเชื่อมโยงพื้นที่ประเทศเพื่อนบ้านอย่างกรณีของ สปป.ลาว นอกจากนั้นยังมีศักยภาพในการส่งเสริมการค้า การลงทุนในพื้นที่ชายเเดน อันเนื่องจากเป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตติดกับ สปป.ลาว บริเวณพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอสองเเคว อำเภอทุ่งช้าง และอำเภอบ่อเกลือ แต่อย่างไรก็ตาม พื้นที่ที่เอื้อต่อการค้า การลงทุน คือบริเวณพื้นที่บ้านห้วนโก๋น ตำบลห้วยโก๋น ในอำเภอเฉลิมพระเกียรติ และด่านศุลการทุ่งช้าง อำเภอทุ่งช้าง สินค้าที่สำคัญที่ผ่านด่านศุลกากรนี้ไปยังจังหวัดน่าน ประเทศไทย คือพลังงานไฟฟ้า ซึ่งมีอัตราการนำเข้ามากกว่าร้อยละ 97 โดยพลังงานไฟฟ้าทั้งหมดมาจากโรงไฟฟ้าหงสา เเขวงไชยบุรี สปป.ลาว ทั้งนี้ โรงไฟฟ้าดังกล่าวเกิดจากการร่วมทุนของ บมจ.ผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง (ร้อยละ 40), บริษัท บ้านปู เพาเวอร์ จำกัด (ร้อยละ 40) และบริษัท Lao Holding State Enterprise (ร้อยละ 20) โดยทั้งหมดขายให้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยเป็นหลัก

เจ้าหน้าที่บรรยายสภาพของโรงงานไฟฟ้าหงสา

เมื่อกล่าวถึงการผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าหงสา ภายใต้การร่วมทุนของกลุ่มบริษัทดังกล่าว พบว่า รัฐบาล สปป.ลาว ให้สัมปทานเป็นจำนวน 25 ปี และประมาณการว่าภายหลังจากอายุสัมปทาน 25 ปี เสร็จสิ้นเเล้ว รัฐบาล สปป.ลาว จะสามารถใช้ประโยชน์จากถ่านหินในเมืองหงสาเพียงเเค่ 5 ปี หลังจากนั้น นอกจากโรงไฟฟ้าพลังงานถ่านหินเเล้วยังมีแนวโน้มการก่อสร้างเขื่อนในพื้นที่ปากแปง และเขื่อนหลวงพระบางซึ่งผู้เขียนจะขอนำเสนอในโอกาสถัดไป

สิ่งที่สำคัญที่สุดที่จะขอกล่าวถึงคือ ศักยภาพของจังหวัดน่าน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่ง(Subset)ของระเบียงเศรษฐกิจภาคเหนือตอนบน เป็นจังหวัดที่มีความมั่นคงทางพลังงานสูง(และน่าจะสูงกว่าจังหวัดภาคเหนือตอนบนอื่นๆยกเว้นลำปาง) จะสามารถใช้ศักยภาพที่มีอยู่อย่างไร นอกจากนั้นเมื่อกล่าวถึงความมั่นคงด้านพลังงานของจังหวัดอื่นๆใกล้เคียง ยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับการนำพลังงานดังกล่าวไปยกระดับพื้นที่ในเขตระเบียงเศรษฐกิจพิเศษมากนัก(ยังไม่พักได้กล่าวถึงความล้มเหลวของเขตเศรษฐกิจพิเศษในหลายพื้นที่ภาคเหนือ) เมื่อพิจารณาจากความต้องการจำเป็นในการยกระดับเศรษฐกิจของเขตเศรษฐกิจพิเศษในพื้นที่ภาคเหนือแล้ว หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรจะนำมาพิจารณาเพื่อนำไปสู่การยกระดับอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องให้มากที่สุด นอกจากนั้น จังหวัดน่านเองควรที่จะมีการยกระดับและหรือส่งเสริมให้พื้นทีบริเวณรอบๆอำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอทุ่งช้างนำพลังงานไปใช้ประโยชน์ให้ได้มากที่สุด มิใช่เเต่เพียงเป็นเส้นทางผ่านของพลฃังงานเพียงเท่านั้น

กลับมาที่ Battary Of Asia อย่างน้อยๆ สปป.ลาว เริ่มที่จะมีการขับเคลื่อนประเทศตนเองอย่างเป็นรูปธรรมตามเเนวทางที่เคยประกาศไว้ ผนวกกับการปิดจุดอ่อนในด้านงบประมาณเพื่อลงทุนในพลังงาน และขณะเดียวกัน มหายุทธศาสตร์ของ สปป.ลาว เริ่มมีความสอดคล้องกับมหายุทธศาสตร์ของประเทศมหาอำนาจอย่างจีน ในด้านการยกระดับความยั่งยืนของพลังงานของพื้นที่ได้เป็นอย่างดี แต่อาจจะมีผลกระทบกับสิ่งเเวดล้อมมากพอสมควร ถึงเเม้น หลายฝ่ายยืนยันถึงความโปร่งใสด้านผลการวิเคราะห์สภาพเเวดล้อม ซึ่ง สปป.ลาว ต้องพิจารณาเป็นอย่างหนักในประเด็นนี้ นอกจากนั้นยังมีความกังขาในด้านการจัดการงบประมาณที่ต้องพึ่งพางบประมาณจากธนาคารในประเทศไทยและทุนไทย สปป.ลาว ต้องพิจารณาผลได้ผลเสียที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งอาจจะเชื่อมโยงกับสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในด้านภาวะเงินเฟ้อของลาวในปัจุบัน

เมื่อกล่าวถึงความน่าเป็นห่วงที่อาจจะเกิดกับ สปป.ลาว ในอนาคต กลายเป็นผลดีกับไทยที่พบว่า ไม่มีความจำเป็นต้องพึ่งพาศักยภาพด้านพลังงานฟอสซิลอีกต่อไป ตลอดจนผลกระทบด้านสิ่งเเวดล้อมในประเทศไทยที่เริ่มส่งผลต่ออนาคต ประเด็นทั้งหมดที่กล่าวถึงนี้ ถือเป็นข้อมูลเบื้องต้นต่อไปในการพูดถึงศักยภาพการพัฒนาพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคเหนือตอนบนต่อไปในอนาคต