Category: มหายุทธศาสตร์สู่ระเบียงเศรษฐกิจ

หลังจากเหตุการณ์โควิด 19 สปป.ลาว เริ่มมีความสำคัญมากขึ้น ในเเง่ของพื้นที่ทางโลจิสติกส์ ดังจะเห็นได้จากกิจกรรมการขนส่งสินค้าเเละบริการทั้งจาก สาธารณรัฐประชาชนจีน(ต่อไปนี้จะเรียกว่า ประเทศจีน) ไป สปป.ลาว และ ประเทศไทย ซึ่งพบว่า จีน จะทำการขนส่งสินค้าประเภทอุปโภค บริโภค จากประเทศตนเอง ผ่านทางเส้นทาง R3A หรือ Road 3 Asia โดยเป็นเส้นทางผ่านทางระเบียงเศรษฐกิจแนวเหนือ-ใต้ (North South Economic Corridor) ภายใต้กรอบความร่วมมืออนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Greater Mekong Sub-region) เป็นการเชื่อมต่อเส้นทางระหว่าง มณฑลยูนาน ประเทศจีน มายัง สปป.ลาว ซึ่งในการเชื่อมโยงโดยการเดินทางเส้นทางนี้ ถือเป็นเส้นทางที่ประเทศจีน มีความต้องการส่งสินค้าต่างๆ ผ่านทางบก ซึ่งเป็นการเพิ่มเส้นทางการขนส่งจากในอดีต คือเส้นทางน้ำโขง โดยลงสินค้าและบริการตั้งเเต่ท่าเรือจิ่นหง(ขนส่งคน) และ สินค้าคือท่าเรือกวนเหล่ย(สินค้าอุปโภค บริโภค) แต่ในปัจจุบันภายหลังเหตุการณ์โควิด 19 ท่าเรือจิ่นหงได้ปิดตัวลงและยังคงเหลือท่าเรือกวนเหล่ยซึ่งในอนาคตอาจจะมีการรับคนขึ้นมายังฝั่งนี้ โดยในปัจจุบันปี…

จังหวัดน่าน ถือเป็นจังหวัดหนึ่งในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย มีศักยภาพสูงในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ และมีเเนวโน้มการท่องเที่ยวข้ามเเดนเชื่อมโยงพื้นที่ประเทศเพื่อนบ้านอย่างกรณีของ สปป.ลาว นอกจากนั้นยังมีศักยภาพในการส่งเสริมการค้า การลงทุนในพื้นที่ชายเเดน อันเนื่องจากเป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตติดกับ สปป.ลาว บริเวณพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอสองเเคว อำเภอทุ่งช้าง และอำเภอบ่อเกลือ แต่อย่างไรก็ตาม พื้นที่ที่เอื้อต่อการค้า การลงทุน คือบริเวณพื้นที่บ้านห้วนโก๋น ตำบลห้วยโก๋น ในอำเภอเฉลิมพระเกียรติ และด่านศุลการทุ่งช้าง อำเภอทุ่งช้าง สินค้าที่สำคัญที่ผ่านด่านศุลกากรนี้ไปยังจังหวัดน่าน ประเทศไทย คือพลังงานไฟฟ้า ซึ่งมีอัตราการนำเข้ามากกว่าร้อยละ 97 โดยพลังงานไฟฟ้าทั้งหมดมาจากโรงไฟฟ้าหงสา เเขวงไชยบุรี สปป.ลาว ทั้งนี้ โรงไฟฟ้าดังกล่าวเกิดจากการร่วมทุนของ บมจ.ผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง (ร้อยละ 40), บริษัท บ้านปู เพาเวอร์ จำกัด (ร้อยละ 40) และบริษัท Lao Holding State Enterprise (ร้อยละ 20) โดยทั้งหมดขายให้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยเป็นหลัก เจ้าหน้าที่บรรยายสภาพของโรงงานไฟฟ้าหงสา เมื่อกล่าวถึงการผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าหงสา ภายใต้การร่วมทุนของกลุ่มบริษัทดังกล่าว พบว่า รัฐบาล…

นับตั้งแต่ต้นปี คตวรรษที่ 20 โลกเราขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงรัฐชาติ(หรือสภาพของรัฐชาติ) โดยแปลงสภาพความเป็นตัวแปรตามจากมหายุทธศาสตร์ของชาติมหาอำนาจอยู่เสมอ ดังเช่นกรณีของ สหรัฐอเมริกาที่มียุทธศาสตร์หลักต่อภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 3 ประการ ได้แก่ ยุทธศาสตร์การครองความเป็นเจ้า ยุทธศาสตร์การสกัดกั้นการขยายอิทธิพล ของจีน และยุทธศาสตร์การทำสงครามต่อต้านการก่อการร้าย จากยุทธศาสตร์ดังกล่าว สหรัฐฯ ได้ดำเนินนโยบายเพื่อบรรลุยุทธศาสตร์ โดยผ่าน 2 ช่องทาง ช่องทางแรก คือ ความสัมพันธ์ ทวิภาคี ตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มาจนถึงปัจจุบัน สหรัฐได้สร้างเครือข่ายพันธมิตรทาง ทหารทวิภาคีกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาค โดยเฉพาะกับพันธมิตรทั้ง 5 ซึ่งได้แก่ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ฟิลิปปินส์ ไทย และ ออสเตรเลีย ยุทธศาสตร์นี้เรียกว่า ยุทธศาสตร์ hub and spokes คือ ยุทธศาสตร์ที่สหรัฐฯ เป็นดุมล้อ และความสัมพันธ์กับพันธมิตรเป็นซี่ล้อ และอีก ทางช่องทางหนึ่งในการดำเนินนโยบายของสหรัฐฯ ต่อภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้…

ท่ามกลางความผันผวนของภูมิรัฐศาสตร์ที่รุนเเรงระหว่างประเทศและชาติมหาอำนาจ ทั้งในส่วนของสหรัฐอเมริกา สาธารณรัฐประชาชนจีน สหพันธรัฐรัสเซีย ตลอดจนชาติต่างๆในตะวันออกกลาง ที่ในปัจจุบันเริ่มมีความขัดเเย้งครั้งใหม่ระหว่างอิสราเอลกับชาติตะวันออกกลางอื่นๆ ตลอดจนความไม่ไว้วางใจซึ่งกันและกันระหว่างชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยเฉพาะชาติในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงที่มีต่อสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งในปัจจุบันจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า เริ่มมีการรุกล้ำทั้งในส่วนของการขยายอาณาเขตทางธุรกิจ สังคม เศรษฐกิจและสิ่งเเวดล้อม จนทำให้รัฐชาติในเเถบนี้เริ่มที่จะต้องหันกลับมาให้ความสำคัญกับการศึกษาถึงเเนวทางในการพัฒนาประเทศเพื่อให้เท่าทันกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วทุกมุมโลก ตลอดจนความพยายามของจีนที่จะมุ่งลงใต้โดยผ่านทางประเทศไทยให้ได้ เพราะฉะนั้น การศึกษาถึงมหายุทธศาสตร์ถือเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับนักยุทธศาสตร์ นักวิชาการ และนักบริหารระดับสูงของภาครัฐ โดยการมุ่งความสนใจไปที่คำถามลำดับสูงสุดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คือ คำว่า why, how,what purposes (ทำไม อย่างไร และวัตถุประสงค์เพื่ออะไร) ต่อจากนั้น ผู้บริหารของรัฐจึงต้องใช้อำนาจของตนเอง(ชาติ)ที่มีอยู่ในการกำหนดนโยบาย ตลอดจนการอุดรูรั่วอำนาจทางการทหารที่มีอยู่ มหายุทธศาสตร์ที่ดีจะมีส่วนในการกำหนดบทบาทระหว่างประเทศของตนเองได้ ตลอดจนการชี้เเนะแนวทางและวิธีการเพื่อตอบสนองต่อนโยบายเหล่านั้นเพื่อไปสู่เป้าหมายที่วางไว้ แต่อย่างไรก็ตามเมื่อหันกลับมามองมหายุทธศาสตร์ของหลายๆประเทศทั่วโลกในปัจจุบัน ยังไม่มีความสอดคล้องและปะติดปะต่อ และยากต่อการนำทาง อันเนื่องจากข้อเสียของการเมืองในระดับประชาธิปไตยคือการไม่ต่อเนื่องและไม่มั่นคง และในส่วนของการเมืองฝั่งสังคมนิยมก็ยังมีลักษณะของการสั่งการเเบบ Top Dow องค์ความรู้ทางวิชาการจึงมีน้อย ในบทความวิชาการว่าด้วย มหายุทธศาสตร์ จึงมีวัตถุประสงค์ขจัดความสบสน ความไม่ปะติดปะต่อ และความยากต่อการนำทาง การชี้นำที่ปราศจากวิชาการที่ชัดเจน โดยในบทความว่าด้วยมหายุทธศาสตร์ ผู้เขียนจะเเบ่งออกเป็น 3 หัวข้อด้วยกันคือ หัวข้อที่…

1.ที่ตั้งและศักยภาพ จังหวัดเชียงรายมีประชากรทั้งหมด 1,298,687 คน เป็นจังหวัดชายแดนทางภาคเหนือของกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน 2(เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน) เป็นจังหวัดที่มีความพิเศษมากกว่าจังหวัดอื่นในประเทศไทยตรงที่มีชายแดนติดกับ 2 ประเทศคือ เมียนมาร์ และ สปป.ลาว และที่พิเศษไปกว่านั้นคือ การเป็นจังหวัดที่อยู่ใกล้กับเขตเศรษฐกิจพิเศษต้นผึ้ง แขวงบ่อแก้ว สปป.ลาว เพียงน้ำโขงกั้น ขณะเดียวกันยังสามารถเดินทางโดยรถยนต์ ทางเรือ และทางอากาศไปยังประเทศจีนได้ภายในวันเดียว โดยจังหวัดเชียงรายนั้นมีเนื้อที่ทั้งหมดมีเนื้อที่ประมาณ 11,678.369 ตร.ก.ม. หรือประมาณ 7,298,981 ไร่  อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 785 กิโลเมตร จังหวัดเชียงรายอยู่บนแนวระเบียงเศรษฐกิจเหนือ-ใต้ (North-South Economic Corridor) ซึ่งสามารถไปทางเหนือเชื่อมโยงกับจีนตอนใต้ (มณฑลยูนนาน) ได้ทั้งทางบกและทางน้ำ โดยทางบกอาศัย 2 เส้นทาง ได้แก่ ถนน R3A (ผ่านด่าน เชียงของ และ สปป.ลาว) และ…

ปรากฏการณ์ไหลบ่าเข้ามาอย่างผิดกฎหมายของแรงงานข้ามชาติ  ที่อยู่บริเวณตะเข็บชายแดนไทย-ลาว ไทย-เมียนมาร์  ไทย-กัมพูชา ไทย-มาเลเซีย ส่งผลให้เกิดการหลบหนีเข้าเมืองอย่างผิดกฏหมายและกลายเป็นความกังวลต่อปัญหาความมั่นคง โดยเฉพาะในปี พ.ศ.2565 เป็นต้นมา มีผู้หลบหนีเข้าเมืองแล้วกว่า 14,000 คน[1] แต่ขณะเดียวกันการหลบหนีเข้าเมืองนับเป็นเรื่องปกติของการมีแนวตะเข็บชายแดนที่ติดต่อกันมาตั้งแต่อดีต การห้ามหลบหนีเข้าเมืองจึงเป็นมาตรการ ที่กระทำกัน โดยส่วนใหญ่ประเทศไทยมักประสบเจอกับปัญหาการหลบหนีเข้าเมืองมากกว่า สปป.ลาว เมียนมาร์ และ กัมพูชา ในกลุ่มประเทศอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง จากปัญหาดังกล่าวสิ่งที่สำคัญที่รัฐบาลไทยวิเคราะห์ได้คือ การหลบหนีเข้าเมืองมาเพื่อหางานทำในปะเทศไทยซึ่งมีโอกาสในทางเศรษฐกิจมากกว่า 3 ประเทศข้างต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งไทยเป็นประเทศปลายทางที่มีอุตสาหกรรมการผลิตที่ความต้องการแรงงานราคาถูกสูงและเป็นแรงงานที่ไม่ปฏิเสธกิจกรรมแรงงานบางประเภทที่มีความเสี่ยงและสกปรกตลอดจนตำแหน่งงานระดับล่างที่คนไทยไม่นิยมทำกันเช่น อาชีพกรรมกร ตลอดจนแนวคิดในการส่งเสริมการลงทุนของประเทศไทยเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากของประชาชน จึงทำให้รัฐบาลไทยมีแนวคิดที่จะย้ายฐานการผลิตไปอยู่ตามแนวตะเข็บชายแดน ซึ่งสามารถรองรับสภาพปัญหาของการหลบหนีเข้าเมือง ตลอดจนการขนย้ายวัตถุดิบการผลิตและการส่งออก-นำเข้าสินค้าต่างๆได้ดีกว่าการผลิตจากส่วนกลางของประเทศ ซึ่งไม่เอื้อต่อการผลิต การขนย้าย การทำงานแบบไปกลับของแรงงานต่างด้าวตลอดจนการยกเว้นภาษีนำเข้าของสินค้าต่างๆตลอดรวมทั้งวัตถุดิบในการผลิต จากประเด็นดังกล่าว รัฐบาล สมัยจอมพลถนอม กิตติขจร จึงได้จัดตั้ง สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (Board of Investment: BOI) ในปี พ.ศ.2509 ตลอดจนการก่อตั้งนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ.2515[2] ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่ในการพัฒนาและจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรม มีการจัดพื้นที่สำหรับโรงงานอุตสาหกรรมให้รวมกันอย่างเป็นระบบและระเบียบและเป็นกลไกของภาครัฐในการกระจายอุตสาหกรรมไปสู่ภูมิภาค และในปี พ.ศ….

ปรากฏการณ์ไหลบ่าเข้ามาอย่างผิดกฎหมายของแรงงานข้ามชาติที่อยู่บริเวณตะเข็บชายแดนไทย-ลาว ไทย-เมียนมาร์  ไทย-กัมพูชา ไทย-มาเลเซีย ส่งผลให้เกิดการหลบหนีเข้าเมืองอย่างผิดกฏหมายและกลายเป็นความกังวลต่อปัญหาความมั่นคง โดยเฉพาะในปี พ.ศ.2565 เป็นต้นมามีผู้หลบหนีเข้าเมืองแล้วกว่า 14,000 คน[1] แต่ขณะเดียวกันการหลบหนีเข้าเมืองนับเป็นเรื่องปกติของการมีแนวตะเข็บชายแดนที่ติดต่อกันมาตั้งแต่อดีต การห้ามหลบหนีเข้าเมืองจึงเป็นมาตรการที่กระทำกัน โดยส่วนใหญ่ประเทศไทยมักประสบเจอกับปัญหาการหลบหนีเข้าเมืองมากกว่า สปป.ลาว เมียนมาร์ และ กัมพูชา จากปัญหาดังกล่าวสิ่งที่สำคัญที่รัฐบาลไทยวิเคราะห์ได้คือ การหลบหนีเข้าเมืองมาเพื่อหางานทำในประเทศไทย เกิดจากโอกาสในทางเศรษฐกิจมากกว่า 3 ประเทศข้างต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ไทยเป็นประเทศปลายทางที่มีอุตสาหกรรมการผลิตที่ความต้องการแรงงานราคาถูกสูงและเป็นแรงงานที่ไม่ปฏิเสธกิจกรรมแรงงานบางประเภทที่มีความเสี่ยงและสกปรก ตลอดจนตำแหน่งงานระดับล่างที่คนไทยไม่นิยมทำกันเช่น อาชีพกรรมกร           ตลอดจนถึงแนวคิดในการส่งเสริมการลงทุนของประเทศไทยเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ของประชาชนทำให้รัฐบาลไทยมีแนวคิดที่จะย้ายฐานการผลิตไปอยู่ตามแนวตะเข็บชายแดน ซึ่งสามารถรองรับสภาพปัญหาของการหลบหนีเข้าเมือง ตลอดจนการขนย้ายวัตถุดิบการผลิตและการส่งออก-นำเข้าสินค้าต่างๆได้ดีกว่าการผลิตจากส่วนกลางของประเทศซึ่งไม่เอื้อต่อการผลิต การขนย้าย การทำงานแบบไปกลับของแรงงานต่างด้าวตลอดจนการยกเว้นภาษีนำเข้าของสินค้าต่างๆตลอดรวมทั้งวัตถุดิบในการผลิต จากประเด็นดังกล่าว รัฐบาลสมัยจอมพลถนอม กิตติขจร จึงได้จัดตั้ง สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (Board of Investment: BOI) ในปี พ.ศ.2509 ตลอดจนการก่อตั้งนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ.2515[2] ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่ในการพัฒนาและจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรม มีการจัดพื้นที่สำหรับโรงงานอุตสาหกรรมให้รวมกันอย่างเป็นระบบและระเบียบและเป็นกลไกของภาครัฐในการกระจายอุตสาหกรรมไปสู่ภูมิภาค และในปี พ.ศ….

ระเบียงเศรษฐกิจเป็นแรงบันดาลใจจากเส้นทางสายใหม่เส้นเก่าและเส้นใหม่ของประเทศจีน ที่มีการเชื่อมโยงระหว่างเมืองที่มีกิจกรรมทางเศรษฐกิจเข้าด้วยกัน จนในปัจจุบันจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า ประเทศจีนได้นำเอากรอบคิดดังกล่าวไปปรับใช้กับโครงการ One Belt One Roadหรือเส้นทางสายใหม่แห่งศตวรรษที่ 21 ซึ่งเป็นการเชื่อมโยงด้านคมนาคมและระบบโลจิสติกส์ระหว่าง 60 ประเทศ ซึ่งการเชื่อมโยงเหล่านี้กลายเป็นรายได้ของสหประชาชาติร้อยละ 50 ของทั้งหมด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มประเทศอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงและขณะเดียวกัน ยุทธศาสตร์เส้นทางสายใหมแห่งใหม่นี้มิใช่กรอบความคิดใหม่ในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงแห่งนี้ เพียงแต่เป็นกรอบความคิดซึ่งเกิดขึ้นมาเมื่อ 30 ปีที่แล้วโดยแรงผลักดันของโครงการพัฒนาความร่วมมือทางเศรษฐกิจในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงโดยการผลักดันของธนาคารแห่งเอเชียหรือ Asian Development Bank(ADB) โดยในขณะนั้นได้มีการสนับสนุนและส่งเสริมการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในเส้นทางพาดผ่านตั้งแต่ประเทศไทย เมียนมาร์ สปป.ลาว เวียดนาม และจีนตอนใต้ ส่งผลให้ประเทศจีนได้รับอานิสงค์จนนำไปใช้สนับสนุน(ต่อ)ในโครงการ One Belt One Road           ภายหลังจากการปฏิบัติสร้างของ One Belt One Road กลายเป็นระเบียงเศรษฐกิจเพื่อพาดผ่านไปยังหน่วยเศรษฐกิจต่างๆ(ประเทศ) ในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ยังผลให้มีความต้องการจำเป็นในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานโดยเฉพาะถนน ด่านศุลกากร ด่านตรวจคนเข้าเมืองของประเทศต่างๆระบบโลจิสติกส์ตลอดห่วงโซ่อุปทานซึ่งหนึ่งในนั้นคือประเทศไทย           เมื่อกล่าวถึงการพัฒนาระบบโครงสร้างต่างๆ ของระบบโลจิสติกส์ตลอดห่วงโซ่อุปทานจึงเป็นสิ่งที่ประเทศไทยจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะดำเนินการพัฒนาตามเส้นทางของระบบโลจิสติกส์ตลอดห่วงโซ่อุปทาน ซึ่งอาจจะกล่าวได้ว่า พื้นที่ใดมีการส่งออกและนำเข้าก็จะมีการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานขึ้นมารองรับทุกพื้นที่ที่มีการขนส่งไหลผ่าน เช่นพื้นที่ส่งออกและนำเข้าบริเวณท่าเรือแหลมฉบัง…